غلامرضا ظریفیان، استاد دانشگاه و معاون پیشین وزیر علوم در دولت خاتمی، در گفت‌وگو با فرارو به بررسی جوانب متفاوت این طرح و تاثیرات آن بر نظام آموزش عالی ایران پرداخته و می‌گوید: «در حالی که یکی از مهم‌ترین اصول ارتقای کیفیت آموزشی، وجود و تربیت استادان توانمند است، امروز با پدیده مهاجرت اساتید روبه‌رو هستیم که خود بحثی گسترده و چندوجهی به شمار می‌آید. موضوع ساختارهای دانشگاهی، استقلال دانشگاه، آزادی آکادمیک و سرشت جهانی دانشگاه همگی باید در کنار یکدیگر دیده شوند.»
معاون پیشین وزیر علوم گفت: «کیفیت آموزش به‌طور طبیعی از مسیر تربیت استادان توانمند، به‌روزرسانی دروس و نوسازی تجهیزات دانشگاهی حاصل می‌شود؛ چراکه تجهیزات فعلی دانشگاه‌ها به‌شدت نیازمند حمایت جدی هستند. دانشجو باید بتواند بخش عمده آزمایش‌های خود را در آزمایشگاه‌هایی انجام دهد که در دسترس باشند، در حالی که چنین امکانی در حال حاضر به‌ویژه با توجه به ورود و گسترش هوش مصنوعی، به‌طور کامل فراهم نیست و این تجهیزات متناسب با رشد هوش مصنوعی باید ارتقا یابند.»

جذب اساتید به شکل آزادانه از سوی دانشگاه‌ها مهم است

این استاد دانشگاه گفت: «استاد خوب و دانشجوی خوب نیازمند بودجه و امکانات پژوهشی مناسب هستند؛ اگر این بستر فراهم نشود، طبیعی است که سایر کشورها آنان را جذب خواهند کرد. بخشی از این مسئله به ساختار بازمی‌گردد، از جمله استقلال دانشگاه‌ها تا بتوانند آزادانه استادان و دانشجویان شایسته را جذب کنند. همچنین آزادی آکادمیک، به‌ویژه در رشته‌های علوم انسانی، اهمیت بالایی دارد تا استاد احساس کند بدون نگرانی می‌تواند به طرح و حل مسئله بپردازد.»

کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به اساتید چند برابر ایران حقوق می‌دهند

او افزود: «از سوی دیگر، دانشگاه ماهیتی جهانی دارد؛ هرچند نهادی ملی و محلی است، اما نمی‌تواند نسبت به ارتباطات و تعاملات جهانی خود بی‌تفاوت باشد. در کنار همه این موارد، موضوع سهم پژوهش و همچنین حقوق و معیشت استادان نیز مطرح است. تجربه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اروپا نشان می‌دهد که میزان حقوق پرداختی به استادان در بسیاری از این کشورها چندین برابر حقوقی است که در داخل ایران به اساتید پرداخت می‌شود؛ مسئله‌ای که نقش مهمی در تداوم یا تشدید مهاجرت علمی دارد.»

افزایش بهره‌وری حتی در بعد اقتصاد می‌تواند هدف این طرح باشد

ظریفیان گفت: «طبیعتا در یک برنامه کلان، اگر مدبرانه و مبتنی بر تحقیق انجام شود، یکی از نتایج آن افزایش بهره‌وری خواهد بود. در این چارچوب، استفاده حداکثری از حداقل امکانات اهمیت ویژه‌ای دارد، بنابراین بعد اقتصادی و مدیریت منابع در این طرح حائز اهمیت است. اگر بتوان دوره‌ای کارآمد و توانمند با هزینه کمتر و بهره‌وری بالاتر طراحی کرد، این اتفاق به‌طور قطع مثبت خواهد بود. در نهایت، لازم است روی این طرح تامل کافی صورت گیرد تا مجموعه‌ای توانمند و کارآمد شکل گیرد.»