تهران – با اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، احتمال بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران افزایش یافته است؛ موضوعی که می‌تواند پیامدهای اقتصادی، سیاسی و روانی تازه‌ای برای کشور به همراه داشته باشد.
بر اساس ارزیابی کارشناسان، آینده اقتصاد ایران در صورت اجرایی شدن این سازوکار را می‌توان در سه سناریو خلاصه کرد:

در سناریوی خوش‌بینانه، بازگشت تحریم‌ها بیشتر جنبه نمادین خواهد داشت و اثر محدودی بر اقتصاد برجای می‌گذارد.

در سناریوی میانه، بخشی از مسیرهای مالی و تجاری مسدود شده و کاهش همکاری اروپا و چین، فشار ارزی و گرانی واردات را به همراه خواهد داشت.

در سناریوی بدبینانه، تحریم‌ها به شکل هماهنگ و فراگیر بازمی‌گردند؛ صادرات نفت کاهش می‌یابد، مبادلات بانکی و بیمه‌ای مختل می‌شود و فشار سنگینی بر درآمدها، بودجه و معیشت مردم وارد خواهد شد.

کارشناسان همچنین پنج پرسش کلیدی درباره پیامدهای فعال شدن ماشه مطرح کرده‌اند؛ از جمله اینکه آیا باید از آن هراس داشت، نقش روسیه و چین چه خواهد بود و چگونه می‌توان راهی برای خنثی‌سازی فشارها یافت. پاسخ‌ها نشان می‌دهد هرچند تحریم‌های سازمان ملل مشروعیت بیشتری به اقدامات یک‌جانبه آمریکا می‌دهد، اما شدت اثرگذاری آن به رفتار قدرت‌های جهانی و ظرفیت‌های داخلی ایران بستگی دارد.

به اعتقاد تحلیلگران، راهبرد منطقی ایران باید بر دو محور استوار باشد: نخست، دیپلماسی فعال و هوشمندانه برای جلوگیری از تشدید فشارها و استفاده از شکاف‌های ژئوپلیتیک؛ دوم، آماده‌سازی اقتصاد داخلی از طریق تنوع‌بخشی به شرکای تجاری، تقویت تاب‌آوری و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی.
در مجموع، مکانیسم ماشه نه یک تهدید بی‌اثر است و نه یک بن‌بست کامل؛ میزان اثرگذاری آن به شرایط بین‌المللی، تعاملات دیپلماتیک و توان داخلی ایران در مدیریت اقتصادی بستگی خواهد داشت.
عصر ایران