* الهام‌بخشی در دوران ابهام؛ نسخه‌ای کاربردی برای مدیران*

دكتر مینا خویینی
كوچ و مدرس توسعه فردي و سازماني

این روزها فضای کسب‌وکار در ایران بیش از هر زمان دیگری با *ابهام و بی‌ثباتی* همراه است؛ از نوسانات شدید اقتصادی و تغییرات ناگهانی در قوانین و مقررات گرفته تا فشارهای اجتماعی و تحولات منطقه‌ای. چنین فضایی پیش‌بینی آینده را دشوار کرده و به‌طور مستقیم بر سازمان‌ها اثر می‌گذارد. در این میان، کارکنان بیش از همه تحت فشار قرار دارند: اضطراب، بی‌انگیزگی و حتی تمایل به مهاجرت، نشانه‌های واضح این وضعیت هستند. رهبران و مدیران منابع انسانی باید بدانند که وعده‌ی قطعیت در چنین شرایطی کارساز نیست؛ بلکه آنچه بیش از همه نیاز است، *الهام، اعتماد و امید* است.

ابهام چه اثری بر منابع انسانی دارد؟

ابهام فقط مسئله‌ی مالی یا بازار نیست؛ مستقیم روی *سرمایه انسانی* سازمان اثر می‌گذارد:

* *مهاجرت و خروج نیروهای متخصص*: بهترین و باتجربه‌ترین کارکنان معمولاً اولین کسانی هستند که به‌دنبال فرصت‌های مطمئن‌تر می‌روند.
* *بی‌انگیزگی و فرسودگی*: وقتی آینده شغلی روشن نیست، تعهد و بهره‌وری کارکنان افت می‌کند.
* *کاهش خلاقیت و ریسک‌پذیری*: افراد کمتر ایده‌های تازه مطرح می‌کنند، چون نگران پیامد شکست هستند.

*نقش رهبر در این شرایط*

رهبر الهام‌بخش در دوران ابهام کسی نیست که همه‌ی پاسخ‌ها را داشته باشد؛ بلکه کسی است که با رفتار و ارتباط شفاف خود، *احساس امنیت و معنا* ایجاد می‌کند. چنین رهبرانی می‌توانند در دل بی‌ثباتی، امید واقعی بسازند.

*نسخه‌ی کاربردی برای ۹۰ روز آینده*

برای اینکه مدیران بتوانند کارکنان را در این شرایط سخت حفظ و تقویت کنند، این *نسخه‌ی کاربردی* پیشنهاد می‌شود:

1. *شفافیت در ارتباط*
هر دو هفته یک پیام یا جلسه‌ی کوتاه بگذارید و بگویید «کجا هستیم، چه می‌کنیم، قدم بعدی چیست». حتی گفتن «نمی‌دانیم» اگر صادقانه باشد، اعتماد می‌آورد.

2. *گفت‌وگو با نیروهای کلیدی*
با افراد مهم و متخصص جلسه‌ی دوستانه بگذارید و بپرسید: «چه چیزی باعث می‌شود بمانی؟ چه چیزی ممکن است تو را به رفتن وادارد؟».

3. *ایجاد امنیت روانی*
اجازه دهید کارکنان بدون ترس نظر بدهند و از اشتباه حرف بزنند. بهترین راه این است که مدیر خودش اول از اشتباهاتش بگوید.

4. *نشان دادن مسیر رشد*
حتی اگر ارتقا ممکن نیست، فرصت یادگیری یا پروژه‌ی تازه بدهید تا فرد حس پیشرفت داشته باشد.

5. *انعطاف در کار*
در حد امکان اجازه دهید کارکنان درباره ساعت یا روش کار انعطاف داشته باشند.

6. *برنامه‌ی نگهداشت متخصصان*
به نیروهای کلیدی مشوق‌های ملموس بدهید: آموزش، پروژه‌های مهم، یا حمایت‌های رفاهی کوچک.

7. *سنجش منظم*
هر ماه وضعیت کارکنان را بسنجید: چند نفر راضی‌اند؟ چند نفر قصد ترک دارند؟ این داده ساده، تصمیم‌گیری شما را بهتر می‌کند.

ابهام و بی‌ثباتی بخشی از واقعیت امروز ایران است . اما رهبران می‌توانند با یک *نسخه‌ی کاربردی ساده*، الهام‌بخش تیم خود باشند: شفافیت، توجه به افراد کلیدی، ایجاد امنیت روانی و نشان دادن مسیر رشد.
این اقدامات هزینه‌ی زیادی نمی‌خواهد، اما بیشترین اثر را در نگهداشت نیروهای متخصص و ایجاد امید در سازمان دارد.